Tìm Hiểu Về Fuel Trim Là Gì Trên Động Cơ Ô Tô

Fuel Trim là gì? Đây là thông số cho biết việc điều chỉnh hỗn hợp nhiên liệu nhằm duy trì tỷ lệ không khí – nhiên liệu trong động cơ xe ô tô ở mức cân bằng. Cách điều chỉnh Fuel Trim trên các dòng xe Hatchback, Sedan, Coupe… Trong bài viết này, XeMercedes.VIP sẽ cùng bạn tìm hiểu về về các khái niệm Short term fuel, LTFT, STFT, ECM, cảm biến oxy và cách đọc giá trị của sự bù nhiên liệu. Tìm hiểu ngay.

Fuel Trim là gì?

Fuel trim dịch ra tiếng Việt có nghĩa là sự bù nhiên liệu cho động cơ. Tỷ lệ vàng thông thường của nhiên liệu với không khí để đốt trong trong động cơ ô tô là 14,7:1 – 14,7 phần không khí trên 1 phần nhiên liệu. Đây là tỷ số truyền giúp tiết kiệm nhiên liệu đồng thời giảm lượng khí thải.

Hỗn hợp giàu là gì? Nếu tỷ lệ này nhỏ hơn 14,7 thì hỗn hợp nhiên liệu giàu. Lỗi giàu nhiên liệu giúp động cơ sản sinh nhiều công suất hơn nhưng lại làm tăng mức tiêu thụ nhiên liệu và khí thải.

Ngược lại, nếu tỷ lệ này lớn hơn 14,7 thì xe đang gặp tình trạng hỗn hợp nghèo. Hỗn hợp nhiên liệu nghèo giúp tiết kiệm nhiên liệu nhưng không làm giảm lượng khí thải của xe. Khí thải có thể còn cao hơn do một số xi-lanh của xe bị mất lửa, ảnh hưởng đến vận hành và rất hại động cơ. 

Vì vậy, hỗn hợp nhiên liệu giàu hoặc nghèo là không tốt.

Để ngăn chặn điều này, hệ thống điều khiển hệ thống truyền lực ECM (Engine Control Module) liên tục theo dõi tỷ lệ nhiên liệu trên không khí và điều chỉnh nó để duy trì sự cân bằng. Fuel Trim là thông số thể hiện sự điều chỉnh của ECM.

ECM giám sát tỷ lệ nhiên liệu và không khí bằng cách sử dụng tín hiệu từ cảm biến oxy nằm trong ống xả. Nếu phát hiện thấy hỗn hợp nghèo, ECM sẽ bù lượng nhiên liệu vào động cơ. Nếu phát hiện hỗn hợp giàu, ECM sẽ giảm mức tiêu thụ nhiên liệu. 

Như vậy, việc điều tiết nhiên liệu có chính xác hay không phụ thuộc phần lớn vào tín hiệu điện do đầu dò lambda gửi về.

Khi động cơ vừa khởi động, phải mất 10 – 30 giây để cáp sưởi trong đầu dò lambda nóng lên đến nhiệt độ mà cảm biến có thể hoạt động. Trong thời gian này, hỗn hợp nhiên liệu được giữ không đổi theo giá trị cuối cùng được lưu trước đó trong bộ nhớ. 

Khi cảm biến nóng, ECM sẽ điều chỉnh dựa trên tín hiệu của cảm biến. Và khi xe tắt máy, giá trị cân bằng nhiên liệu cuối cùng sẽ được ECM lưu vào bộ nhớ để sử dụng cho lần sau.

Cách đọc giá trị Fuel trim

Có thể đọc Fuel trim bằng máy kiểm tra được kết nối với ổ cắm chẩn đoán OBD II. Thông thường, ổ cắm chẩn đoán OBD II được đặt ở dưới cùng của bảng điều khiển và gần cột lái. 

Vị trí chính xác của kích này được liệt kê trong sách hướng dẫn sử dụng xe. Xe phải được khởi động để sử dụng thiết bị chẩn đoán đọc hỗn hợp nhiên liệu. Sau khi kết nối với ổ chẩn đoán, thiết bị sẽ tự động kết nối với hệ thống máy tính của ô tô.

Hai loại giá trị Fuel Trim được hiển thị là Short Term Fuel Trim (STFT) và Long Term Fuel Trim (LTFT).

Short Term Fuel Trim là gì?

Short Term Fuel Trim (STFT) là thông số cho biết mức bù nhiên liệu của động cơ khi khởi động xe. Thông số này thay đổi nhanh chóng và có thể xoay quanh tải trọng, tốc độ, nhiệt độ động cơ. 

Thông thường, mức cắt giảm ngắn hạn nằm trong khoảng từ -10 đến +10%. Nhưng cũng có trường hợp lên tới 25% hoặc hơn.

Long-term fuel trim là gì?

Long Term Fuel Trim (LTFT) là thông số cho biết mức cắt giảm dài hạn của động cơ để cân bằng hỗn hợp. Thông số này cho một bức tranh rõ ràng và chính xác hơn về sự điều chỉnh thực tế của hỗn hợp trong quá trình vận hành động cơ.

Cách hoạt động của Fuel trim

Các hoạt động của Short Term Fuel Trim

Tín hiệu đầu ra của cảm biến oxy sẽ thay đổi phản hồi ““Short Term Fuel Trim”. Nếu thời điểm phun cơ sở dẫn đến tỷ lệ không khí kém, thì việc cắt nhiên liệu trong thời gian ngắn sẽ điều chỉnh (+) để làm giàu hỗn hợp, bù cho lượng nhiên liệu lớn hơn và sẽ làm ngược lại khi được phun vào.

Khi mức “Short Term Fuel Trim” thay đổi gần -/+ 0% (ms), đây là dấu trung lập, trong đó thời gian phun nhiên liệu cơ bản rất gần với tính toán lý thuyết mà không có bất kỳ hiệu chỉnh đáng kể nào của cảm biến oxy.

Nếu không có đầu vào nào thay đổi để tác động đến thời gian phun cơ sở, thì thời gian phun cơ sở sẽ duy trì ở mức 3,0 mili giây. Giả sử có rò rỉ ở đường ống nạp, không khí thừa sẽ khiến động cơ chạy với hỗn hợp không tốt trong khi hệ thống oxy sẽ báo hỗn hợp không tốt.

Trong thời gian này, ECM điều khiển “Cắt giảm nhiên liệu ngắn hạn” sẽ cố gắng hiệu chỉnh đến giới hạn +20% mà không hoàn nguyên về chuyển đổi oxy bình thường. ECM biết rằng trong trường hợp này cần phải tăng thời gian phun cơ sở để đưa cảm biến oxy trở lại phạm vi hoạt động bình thường.

Long Term Fuel Trim hoạt động như thế nào?

Nếu Short Term Fuel Trim được hiệu chỉnh với mức giảm/tăng đáng kể đạt đến giới hạn 20%, ECM sẽ thực hiện “Điều chỉnh thời gian phun dài hạn” để hiệu chỉnh thêm 10%. Có nghĩa là Lượng phun cơ sở Thời gian sẽ tăng 10%, từ 3,0ms lên 3,3ms. 

Sự thay đổi này đối với thời điểm phun cơ bản nhằm đưa “Short Term Fuel Trim” về phạm vi hiệu chuẩn thông thường (-/+ 10%).

Nhưng nếu sau khi hiệu chỉnh “Long Term Fuel Trim” thêm 10% từ 3.0 đến 3,3 mili giây, nhưng Short Term Fuel Trim vẫn bị điều chỉnh quá 15%, thì  “Long Term Fuel Trim” tiếp tục hiệu chỉnh cho lần khác 10%. 

Tại thời điểm đó, thời gian phun cơ sở sẽ tiếp tục tăng 10%, từ 3,3 lên 3,6 mili giây, để “Cắt giảm nhiên liệu ngắn hạn” trở về phạm vi hiệu chuẩn bình thường của nó. (-/+ 10%).

Không giống như “Short Term Fuel Trim”, chỉ hiệu chỉnh thời gian phun của vòng kín, “Long Term Fuel Trim” sẽ hiệu chỉnh thời điểm phun cơ bản ở cả vòng lặp kín và hở.

Ý nghĩa của Fuel trim

Với định nghĩa và nguyên lý hoạt động phía trên, chắc bạn đã biết được phần nào đó ý nghĩa của fuel trim rồi đúng không nào? Ý nghĩa của sự bù nhiên liệu động cơ ô tô là:

Khi điều chỉnh nhiên liệu tích cực, ECM sẽ bổ sung thêm nhiên liệu cho động cơ bằng cách tăng độ rộng xung hoặc kéo dài thời gian mở kim phun. Mục đích của ECM là làm giàu hỗn hợp nhiên liệu bị nghèo.

Fuel trim có nghĩa là ECM đang ngắt nhiên liệu bằng cách giảm độ rộng xung hoặc rút ngắn thời gian mở kim phun. Điều này làm cho hỗn hợp nhiên liệu loãng hơn do bị giàu.

Hiểu biết về thông số nhiên liệu (STFT và LTFT) sẽ giúp bạn hiểu được tình trạng thực sự của nhiên liệu. LTFT càng gần 0 thì động cơ càng hoạt động hiệu quả. Đôi khi thông số này cũng có thể chênh lệch từ 5 – 8% tùy điều kiện. Nhưng nếu LTFT lớn hơn 10%, thì có khả năng cao là đã xảy ra sự cố với động cơ.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tất cả các can thiệp điều tiết của ECM đều dựa trên tín hiệu điện được gửi từ cảm biến oxy. Khi nhiên liệu giàu, cảm biến oxy sẽ gửi lại tín hiệu điện áp cao hơn. 

Khi fuel nghèo, tín hiệu truyền đi sẽ có điện áp thấp hơn. Vì vậy, nếu cảm biến oxy bị trục trặc, tín hiệu ra không bình thường cũng sẽ khiến ECM cân chỉnh sai.

Đến đây chắc bạn đã hiểu rõ về Fuel Trim là gì và cách đọc giá trị một cách chính xác rồi phải không nào. Cảm ơn bạn vì đã đọc bài viết này, để biết thêm nhiều thông tin bổ ích, vui lòng truy cập vào trang web của XeMercedes.VIP thường xuyên nhé.